Częstym pytaniem, które pojawia się w trakcie terapii par to pytanie o to, jakie prawa posiadam ja, jako partner, małżonek? Czego powinienem się domagać w relacji z partnerem a czego on powinien wymagać ode mnie?. Poniżej przedstawiam listę praw partnera opracowaną przez P.S. Potter – Efron.
MOJE PRAWA |
PRAWA MOJEGO PARTNERA |
Mam prawo czuć się dobrze, mimo że mój partner/moja partnerka mam problemy. Troszczę się o dobre samopoczucie mojego partnera/mojej partnerki, ale nie jestem zobowiązany/a by załatwiać jej/jego sprawy lub by czuć się źle tylko dlatego, że on/ona tak się czuje. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo czuć się dobrze, mimo że ja mam problemy. To, że ja czuję się nieszczęśliwy/a, nie oznacza, że moja partnerka/mój partner też ma się tak czuć. Mój partner/partnerka nie musi wciąż skupiać się na załatwianiu moich spraw. |
Mam prawo do okazywania uczuć i dzielenia się swoim cierpieniem. Będę to robić z szacunkiem do mojego partnera/mojej partnerki a on/ona nie musi czuć się z tego powodu winny i odpowiedzialny. |
Mój partner/moje partnerka ma prawo do okazywania uczuć i dzielenia się swoim cierpieniem. Nie muszę czuć się z nie winny/a czy odpowiedzialny/a ale powinienem/powinnam go,jej wysłuchać. |
Mam prawo lubić rzeczy i mieć inne zdanie i lubić inne rzeczy niż mój partner/moje partnerka. Nie muszę czuć się z tego powodu gorszy/a. Mam prawo mieć własne zdanie niezależnie od tego, czy jest ono takie samo jak moje. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo lubić rzeczy inne niż ja i mieć inne do mojego zdanie. Nie musi czuć się z tego powodu gorszy/a. Ma prawo mieć własne zdanie niezależnie od tego, czy jest ono takie samo jak moje. |
Mam prawo do rozwijania swoich zainteresowań. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo do rozwijania swoich zainteresowań. |
Mam prawo do bycia sobą i nie muszę się zmieniać, by zadowolić swojego partnera/swoją partnerkę. Mam prawo do własnych celów i nie mogę być za to potraktowany/a z brakiem szacunku. Różnice między mną a moim partnerem/moja partnerka nie są powodem do lekceważenia mnie, ale skłaniają mojego partnera/moją partnerkę do tolerancji mojej inności. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo do bycia sobą i nie musi się zmieniać, by mnie zadowolić. Ma prawo do własnych celów i nie może być za to potraktowany z brakiem szacunku. Różnice między mną a moim partnerem/moja partnerką nie są powodem do lekceważenia go/jej czy zmuszania by przyjął/przyjęła mój punkt widzenia, ale powinny skłaniać mnie do nauki tolerancji inności partnera. |
Mam prawo powiedzieć „nie”, jeśli coś narusza mój system przekonać oraz ważne dla mnie potrzeby. Jeśli ja i mój partner/moja partnerka nie zgadzamy się w tych sprawach, mam prawo być potraktowany z szacunkiem. Mam prawo oczekiwać uczciwej walki oraz czasu, na pokonanie trudnych spraw. Nie zgadzam się na naciski, manipulacje i szantaż. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo powiedzieć „nie” , jeśli coś narusza jego/jej system przekonań oraz ważne dla niego/dla niej potrzeby. Nie będę stosować manipulacji, siły czy szantażu aby wszystko szło po mojej myśli. Będę używać zasad uczciwej walki. Wiem, że trudne sprawy wymagają czasu aby je rozwiązać. |
Mam prawo popełniać błędy. N ie muszę być doskonałym by mnie kochano. Mam prawo oczekiwać, że mój partner/partnerka nie będzie koncentrował się na roztrząsaniu ich, ale okaże mi pomoc, jeśli go o to poproszę. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo popełniać błędy. Zamiast koncentrować się na nich i roztrząsać je okażę partnerowi/partnerce pomoc. |
Mam prawo być traktowany z szacunkiem. Nie zasługuje na to, by na mnie krzyczeć, przezywać, krytykować, lekceważyć, czy porównywać z innymi. Jeśli mój partner będzie w taki sposób traktować mnie, nie odpowiem mu tym samym ale z całym szacunkiem wystąpię przeciwko zachowaniom, które mnie poniżają. Mam prawo nie tolerować tego, że mój partner/moja partnerka nie traktują mnie z szacunkiem. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo być traktowany z szacunkiem. Nie zasługuje na to, by na niego krzyczeć, przezywać, krytykować, lekceważyć, czy porównywać z innymi. Jeśli mój partner będzie w taki sposób traktować mnie, nie odpowiem mu tym samym ale z całym szacunkiem wystąpię przeciwko zachowaniom, które mnie poniżają. |
Mam prawo być wysłuchany i potraktowany poważnie, nieważne od tego, czy mój partner/moja partnerka uważa, że te problemy są mało ważne. Mój partner/moja partnerka ma prawo być wysłuchana w całości. Jeśli uznam, że mój partner/moja partnerka nie wysłuchał mnie lub zlekceważył, znajdę odpowiednią chwilę, w której z całym szacunkiem, bez atakowania rozmówcy, przedstawię swój punkt widzenia. |
Mój partner/moja partnerka ma prawo być wysłuchany i potraktowany poważnie, nieważne od tego, czy uważam, że te problemy są mało ważne. Nie przestanę słuchać w trakcie rozmowy, nie będę przerywał i lekceważył. Mój partner/moja partnerka ma prawo być wysłuchana w całości. |
Mam niezbywalne prawo, by czuć się kimś wyjątkowym i godnym. Nie będę lekceważyć tego kim jestem, ale będę doceniać swoje mocne strony. Znajdę czas by chwalić siebie. |
Mój partner/moja partnerka ma niezbywalne prawo, by czuć się kimś wartościowym i godnym. Nie będę go,jej lekceważyć, ale będę doceniać jego/jej mocne strony. Znajdę czas by pochwalić mojego partnera/moją partnerkę zamiast krytykować go,ją. |
Przeczytaj uważnie zamieszczoną wyżej listę i odpowiedz na następujące pytania:
-
Czy przestrzegasz praw swojego partnera/swojej partnerki?
-
Czy potrafisz m tolerować jego inność?
-
Czy potrafisz szanować swojego partnera/swoją partnerkę nawet, jeśli jego zachowania czy poglądy cię drażnią?
-
Czy twój partner/twoja partnerka przestrzega twoich praw?
-
Jak reagujesz, kiedy twój partner/twoja partnerka łamie twoje prawa?
-
Czy potrafisz zapanować nad pojawiającą się złością?
-
Czy potrafisz nie obwiniać partnera za własne niedociągnięcia?
-
Czy potrafisz mówić o ważnych dla ciebie prawach respektując prawa partnera?
-
Czy zdarza ci się lekceważyć swojego patera/swoją partnerkę, wyśmiewać go/ja, okazywać brak szacunku, używać przezwisk i nieprzyjemnych epitetów, obrażać w kłótni ważne dla niego/dla niej osoby?
Odpowiedź na te pytania powinna ułatwić ci określenie, gdzie tkwią wasze problemy. Jeśli czujesz, że źródło waszych problemów tkwi w braku poszanowania praw, że nie panujesz nad sobą i łatwo wpadasz w złość, wypominając dawne urazy, że nie potrafisz poradzić sobie z krzywdami, które pojawiły się w trakcie małżeństwa, że nie potraficie wspólnie rozmawiać o trudnościach, warto skorzystać z pomocy specjalisty, który pomoże uporać się z problemami oraz nauczy, jak komunikować własne potrzeby tak, aby nie ranić partnera. Pamiętaj, warto pracować nad własnym związkiem. Zdobywając nowe umiejętności możesz na nowo poczuć satysfakcję ze związku, w którym jesteś. Nigdy nie jest za późno, żeby spróbować. Pamiętaj też, że jeśli posiadacie dzieci, to one w pierwszej kolejności zyskają na waszej terapii. Ich prawem jest posiadać rodzinę. Oczywiście, są sytuacje, kiedy rozstanie wydaje się być korzystne, ale wbrew obiegowym opiniom takie sytuacje nie zdarzają się zbyt często. Pamiętaj, jeśli obie strony chcą pracować nad związkiem, to zawsze istnieje szansa na uratowanie go.